Your cart is currently empty!
برچسب: بازی آموزشی
یادگیری با حرکات بدن: راهنمای انجام حرکات فیزیکی در کلاس درس
حرکات فیزیکی دانش آموزان در کلاس درس، در آنها احساس مشارکت ایجاد میکند. در واقع هر زمان از روز ممکن است دانش آموزان احساس خستگی، بی حالی یا کسالت کنند. ممکن است زمان برگزاری کلاس درس، صبح باشد و بچهها احساس خواب آلودگی داشته باشند یا بعد از ناهار باشد و بخواهند استراحت کنند. در هر صورت اگر بتوان آنها را به حرکت و فعالیت فیزیکی در کلاس تشویق کرد با حس و حال بهتری درس را متوجه میشوند.
تشویق بچهها به تحرک و بحث بیشتر در کلاس درس میتواند حس اجتماعی بودن را در آنها بیدار کند. برخاستن دانش آموزان از روی صندلیهایشان ممکن است برای برخی از معلمان ترسناک و اوج بی نظمی باشد. اما استراتژیهای زیادی وجود دارد که به کمک آنها میتوان هم نظم را برقرار کرد و هم دانش آموزان را به مشارکت در کلاس دعوت نمود. این استراتژیها قابلیت اجرایی بالایی دارد و به راحتی میتواند کلاس درس را به یک محیط پر جنب و جوش و در عین حال منظم تبدیل کند.
تقسیم کلاس به چهار گروه مختلف
قبل از درس دادن یک مطلب جدید، چند گزاره قابل بحث و مرتبط با آنچه قرار است تدریس کنید، ارائه دهید. سپس، کلاس درس را به چهار گروه مختلف تقسیم کنید. گروهها میتواند شامل کاملاً موافق، موافق، مخالف و کاملاً مخالف باشد. شما میتوانید هر گوشه از کلاس را یک برچسب بزنید و از بچهها بخواهید در گوشه ای که مد نظر دارند بنشینند.
بدین ترتیب بچهها از سر جای خود بلند شده و در عین حال نظر خود را در مورد بحث مطرح میکنند. از طرفی خیلی زود در مکان مشخصی مینشینند و نظم در کلاس برقرار میشود. مزیت دیگری که این استراتژی حرکات فیزیکی دانش آموزان در کلاس درس دارد، قرار گرفتن افراد هم نظر در مورد یک موضوع در نزدیکی هم است.
سپس 2 تا 4 دقیقه به بچهها زمان دهید که با هم در مورد موضوع بحث کنند. از هر گروه بخواهید یک نماینده برای خود انتخاب کنند تا با نمایندگان دیگر گروهها وارد بحث شود. بدین ترتیب مهارتهای گفتاری و شنیداری دانش آموزان نیز تقویت میشود.
راه رفتن در کلاس
راه رفتن در کلاس یک استراتژی رایج برای درس دادن است. این استراتژی دانش آموزان را وادار میکند در کلاس قدم بزنند و مطالب مختلف نمایش داده شده روی میز یا دیوار را تفسیر یا تجزیه و تحلیل کنند. دانش آموزان میتوانند تصاویر را مشاهده کرده، در مورد آنها وارد بحث شده و روی آنها فکر کنند.
راه رفتن در کلاس، دانش آموزان را از روی صندلی خود بلند میکند و باعث میشود با محتوا درگیر شوند. این فعالیت به شما امکان میدهد تا دانش آموز در معرض دید بیشتری قرار بگیرد. در نتیجه راهی عالی برای تدریس یک موضوع یا واداشتن دانش آموزان به کاوش عمیقتر است.
بسته به اندازه کلاس میتوانید تعداد مشخصی از تصاویر مرتبط با موضوع را در قسمتهای مختلف کلاس قرار دهید و به یک یا تعداد بیشتری از دانشآموزان اجازه دهید به سراغ اثر مورد نظر بروند و حتی نظراتشان را روی کاغذ بنویسند تا بعداً آنها را مرور کنید.
یکی از بازیهایی که میتواند راه رفتن را در کلاس تشویق کند، بازی بینگوی یخشکن است. بینگو را میتوانید از اینجا دانلود کنید.
تابلوهای بحث خاموش
راه دیگر برای افزایش تحرک و همکاری دانش آموزان با معلم از طریق تابلوهای بحث خاموش است. در اطراف کلاس کاغذهایی را که روی هر کدام یک سوال نوشته شده بچسبانید. سوالات باید مرتبط با موضوعی باشد که در حال تدریس آن هستید. در این استراتژی حرکات فیزیکی دانش آموزان در کلاس درس از دانش آموزان بخواهید در سکوت قدم بزنند و پاسخهای خود را روی کاغذها بنویسند. آنها میتوانند آزادانه در کلاس راه بروند و روی هر کاغذ بیش از یکبار بنویسند.
بدین ترتیب دانش آموزان میتوانند یک نقشه ذهنی مشترک با همسالان خود ایجاد کنند. آنها میتوانند اظهارات یکدیگر را متوجه شوند و از هم سوال بپرسند یا به ایدههای همدیگر پاسخ دهند. این فعالیت به ویژه برای دانشآموزانی که اعتماد به نفس کافی برای به اشتراک گذاشتن نظرات خود در کلاس را ندارند بسیار مفید است.
بحث همراه با پخش موسیقی
این فعالیت میتواند به عنوان راهی برای بحث بیشتر درباره یک موضوع در کلاس درس استفاده شود. به این صورت که در حین پخش موسیقی، دانش آموزان در کلاس قدم میزنند. هنگامی که موسیقی متوقف میشود، آنها نزدیک ترین فرد به خود را پیدا میکنند. از وی سوالی میپرسند و بدین ترتیب میتواند مطلبی مرتبط با موضوع کلاس را با هم بررسی کنند.
از طرفی میتوانید قبل از شروع پخش موسیقی یک سوال واحد را از همه بپرسید و در ادامه به دانش آموزان فرصت فکر کردن دهید. با پخش موسیقی هر گونه اضطرابی که دانش آموزان ممکن است در مورد صحبت کردن با دیگران داشته باشند کاهش مییابد.
این یک فعالیت سرگرم کننده برای تشویق دانش آموزان به حرکت و معاشرت با دیگران در کلاس است. همچنین احساس ترس دانش آموزی که نیاز به یافتن شریکی برای انجام تکلیف خود دارد را از بین میبرد.
این چهار فعالیت که شامل حرکات فیزیکی دانش آموزان در کلاس درس است راههای ساده و آسانی برای افزایش تعامل دانش آموزان با یکدیگر است. حرکت و صحبت کردن دانش آموزان در کلاس مهارتهای اجتماعی و سخنرانی در جمع را در آنها ایجاد میکند. از طرفی باعث ایجاد سرگرمی در محیط یادگیری میشود و فراگیران را توانمند و درگیر میکند.
چند نمونه از مطالعات انجام شده در مورد حرکات فیزیکی دانش آموزان در کلاس درس
حرکت دانش آموزان در کلاس به آنها انگیزه میدهد و حس کسالت و خواب آلودگی را از آنها دور میکند. مطالعات مختلفی در این باره انجام شده است. همه این مطالعات نشان میدهند که تحرک در کلاس به دانش آموزان کمک میکند در عین حال که از کلاس لذت میبرند، مطالب را به خاطر بسپارند. دو نمونه از این مطالعات در زیر آمده است.
- پژوهشی در سال 2022 در مورد یادگیری تجسم یافته در کودکانی که در حین یادگیری صداهای حروف الفبا، حرکت میکنند.
- پژوهشی در سال 2021 در مورد اینکه آیا ترکیب بسکتبال با ریاضی میتواند انگیزه دانش آموزان را بهبود بخشد یا خیر
اگر فرصت برای فعالیت فیزیکی دانش آموزان در کلاس فراهم شود، بیش از اینکه به فکر بینظمی باشند به دنبال مشارکت در کلاس خواهند بود.
کلمه کلیدی: حرکات فیزیکی دانش آموزان در کلاس درس
همهی بازیهای رومیزی که میتوانید در کلاس فارسی و نگارش از آنها استفاده کنید! (فهرست جامع بازیهای رومیزی – آخرین بهروزرسانی: اسفند 1402)
استفاده از بازیها در کلاسهای فارسی باعث بهبود محیط یادگیری میشود. این رویکرد نه تنها جذابیت کلاس را افزایش میدهد و فرصتی برای آموزش غیرمستقیم زبان و ادبیات فارسی فراهم میآورد، بلکه مزایای آموزشی دیگری نیز دارد. یکی از مهمترین مزایا، تقویت مهارتهای ارتباطی و اجتماعی در دانشآموزان است. بازیها معمولاً به صورت گروهی یا تیمی اجرا میشوند که باعث تعامل بیشتر و همکاری درون کلاس میشود. علاوه بر این، بازیها اغلب باعث میشوند دانشآموزان احساس کنند به کلاس و فرآیند یادگیری خود تعلق دارند، زیرا تجربهی مثبت و سرگرمکنندهی بازی باعث افزایش انگیزه و تعهد به یادگیری میشود.
در این مطلب، همهی بازیهای رومیزی را که میتوان توی کلاس یا جمعهای مختلف، برای پرورش مهارتهای زبان و ادبیات فارسی، انجام داد معرفی کردهایم. بازیها به دو بخش تقسیم شدهاند: بازیهایی که به پرورش مهارتهای چهارگانهی زبانی (خواندن، نوشتن، شنیدن، بیان کردن) مربوط میشوند، و بازیهایی که بر مبنای آثار ادبی (ادبیات کهن فارسی، ادبیات کودک و نوجوان و…) طراحی شدهاند. این فهرست مرتباً به روز میشود و ما جدیدترین بازیهایی را که تجربه کردهایم به آن اضافه میکنیم. پس حتماً هرچند وقت یک بار دوباره به این صفحه سر بزنید.
چند نکتهی مهم قبل از معرفی بازیها:
- قبل از انجام هرکدام از این بازیها در کلاس فارسی و نگارش یا با جمع کودکان و نوجوانان، حتماً خودتان بازی را امتحان کنید تا مطمئن شوید که برای گروه کودک و نوجوانی که در نظر دارید مناسب است. ما این بازیها را با جمعهای مختلفی امتحان کردهایم و باید بگوییم نمیتوان همهی آنها را با همهی گروهها بازی کرد. نهایتاً این بینش شما به عنوان تسهیلگر یا معلم است که تعیین میکند میتوانید از هرکدام از این بازیها در کلاس درس و در جمع کودکان و نوجوانان استفاده کنید یا خیر!
- قرار گرفتن یک بازی در این فهرست به این معنا نیست که ما تماماً آن را تأیید میکنیم. این فهرست منبع جامعی است برای بازیهای رومیزی که میتوان در کلاس فارسی و نگارش از آنها استفاده کرد. بنابراین، بازیهای باکیفیت و بازیهایی که کیفیت پایینتری دارند همگی در این فهرست در کنار هم آمدهاند. با این حال، برای مشخص کردن بازیهای باکیفیتتر، از نشان ستاره در کنار این بازیها استفاده کردهایم.
- لازم نیست همیشه بازیهای جدید بخرید. بعضی بازیها هستند که، مثل لگو، به خاطر انتزاعیتر بودن یا تماتیک نبودنشان، قابلیت بینهایت تکرارپذیری را دارند. مثلاً، از بازی مکعب قصهگویی میتوانید به دهها شکل مختلف استفاده کنید. پس قبل از تهیهی یک بازی جدید، ببینید چطور میتوانید با یک بازی، چندین نوع بازی اختراع کنید.
- بازیهایی که در این یادداشت معرفی کردهایم همه در ایران نیز تولید شدهاند. بازیهای خارجی زیادی هستند که میتوان از آنها ایده گرفت و در کلاس استفاده کرد، با این حال در اینجا تمرکز ما فقط بر روی بازیهایی بوده است که بتوانید آنها را در بازار ایران تهیه کنید.
بازیهای مناسب برای پرورش مهارتهای چهارگانهی زبانی در کلاس فارسی و نگارش
ما فکر میکنیم چهار دسته از بازیها هستند که برای پرورش مهارتهای چهارگانهی زبانی به کار میآیند:
- بازیهای نقش مخفی
- بازیهای کلمهمحور
- بازیهای راهنماییمحور
- بازیهای نقشآفرینی (رول پلی) و سخنورانه
1. بازیهای نقش مخفی
توی این بازیها، معمولاً همه یا تعدادی از بازیکنان نقشهایی دارند که بقیه از آن بیخبرند. افراد باید بدون لو رفتن نقششان، کارهایی را در بازی انجام دهند. معروفترین بازی نقش مخفی بازی مافیاست. با این حال، اگر از مافیا خوشتان نمیآید، بهتر است کلاً بیخیال بازیهای نقش مخفی نشوید؛ چون هریک از این بازیها فضا و حالوهوای متفاوتی دارد که ممکن است برایتان جالبتر از مافیا باشد. اما چرا میگوییم بازیهای نقش مخفی برای پرورش مهارتهای زبانی مناسبند؟
اولاً، در بسیاری از بازیهای نقش مخفی، بازیکنان با استدلال کلامی سر و کار دارند. آنها باید دیگران را دربارهی نقش خود قانع کنند و علاوه بر این، از استدلال کلامی برای مشخص کردن نقش دیگر بازیکنان استفاده کنند. این فرصتی عالی برای تمرین مهارتهای مربوط به بیان کردن، از جمله روانی کلام، استدلال، اقناع و فن بیان، است. دوماً، در تعدادی از بازیهای نقش مخفی که در اینجا نیز معرفیشان کردهایم، بازیکنان با «کلمات» مخفی سر و کار دارند. مثلاً، باید کلمهای را حدس بزنند. این بازیها به پرورش دایرهی واژگان، دقت واژگان و شبکههای واژگانی کمک میکنند.
این فهرست بازیهای نقش مخفیایست که میتوانید برای پرورش مهارتهای زبانی در کلاس فارسی و نگارش از آنها استفاده کنید:
(توضیح و معرفی هر بازی به زودی به این یادداشت اضافه میشود.)
- دیتکتیو کلاب
- اسپای فال
- ددان
- ورووردز
- راز هیلتر
- استوژیت
- دیوان
- آفتابپرست
2. بازیهای کلمهمحور
در بازیهای کلمهمحور، همانطور که از اسمش پیداست، بازیکنان با کلمه سر و کار دارند. این بازیها بسته به مکانیسمهایی که دارند، میتوانند باعث پرورش وسعت و دقت دایرهی واژگان، بهبود املا و درستنویسی و پرورش دایرهی کلمات دیداری در کودکان و نوجوانان شوند.
این فهرست بازیهای نقش کلمهمحوری است که میتوانید برای پرورش مهارتهای زبانی در کلاس فارسی و نگارش از آنها استفاده کنید:
(توضیح و معرفی هر بازی به زودی به این یادداشت اضافه میشود.)
- زبانبسته (Taboo) (برای دانلود بازی زبانبسته (تابو)، روی لینک کلیک کنید.)
- موزچین (Bananagrams) (برای دانلود بازی کلمهسازی موزچین، روی لینک کلیک کنید.)
- اسم کارتیل
- آمیرزا
- اسکرابل
- بگرد و پیدا کن الفبایی (برای دانلود بازی الفبایی بگرد و پیدا کن، روی لینک کلیک کنید.)
کاربرگ تمرین نشانه ز 3. بازیهای راهنماییمحور
در بازیهای راهنماییمحور، بازیکنان باید به کمک راهنماییهای کلامی یا متنی، چیزی را کشف کنند. گاهی این راهنمایی از سمت بازیکن یا بازیکنان دیگر است (مثل بازی بیست سؤالی) و گاهی نیز در خودِ بازی، راهنماییها نیز آمده (مثلاً در پروندههای معمایی-کارآگاهی). این بازیها هم توانایی خواندن دقیق و استدلالی و هم توانایی بیان دقیق کلامی یا نوشتاری را تقویت میکنند.
این فهرست بازیهای نقش راهنماییمحوری است که میتوانید برای پرورش مهارتهای زبانی در کلاس فارسی و نگارش از آنها استفاده کنید:
(توضیح و معرفی هر بازی به زودی به این یادداشت اضافه میشود.)
- کدنیمز
- دیکریپتو
- کارتومیم
- پروندههای معمایی-کارآگاهی
4. بازیهای نقشآفرینی و سخنورانه
بازیهای نقشآفرینی، که در فضای بازیهای رومیزی ایران کمتر دیده شدهاند، بازیهایی هستند که در آنها بازیکنان هدایت و کنترل یک یا چند شخصیت را در یک موقعیت روایی در دست میگیرند؛ مشابه آنچه در بعضی بازیهای ویدیویی میبینیم. معمولاً این بازیها به یک گیممستر یا بازیگَردان احتیاج دارند که روایت پایه را به پیش میبرد و در موقعیتهای مختلف، از بازیکنان میخواهد به شیوههای مختلف، برای کاراکتر خود تصمیمی بگیرند. بازیهای سخنورانه نیز بازیهایی هستند که در آنها بازیکنان باید دربارهی موضوعی حرف بزنند یا داستانی را تعریف کنند. این بازیها همگی میتوانند باعث تقویت مهارتهای گفتاری کودکان و نوجوانان و سواد روایی آنها بشوند.
این فهرست بازیهای نقشآفرینی و سخنورانهای است که میتوانید برای پرورش مهارتهای زبانی در کلاس فارسی و نگارش از آنها استفاده کنید:
(توضیح و معرفی هر بازی به زودی به این یادداشت اضافه میشود.)
- مکعب قصهگویی
- شیر مرغ
بازیهای مبتنی بر ادبیات کهن و ادبیات کودک و نوجوان برای کلاس فارسی و نگارش
گاهی در کلاس درس داستان یا متنی میخوانیم و بعد میخواهیم بر مبنای آن، بازی رومیزی انجام دهیم. تعداد بازیهای آمادهای که در این موقعیت به کار بیایند هرچند محدود است، اما فرصتی مناسب برای مواجههی بازیگوشانه و جذابی با ادبیات فراهم میآورند. این بازیها را به دو بخش ایرانی و غیرایرانی تقسیم کردهایم؛ هرچند همانطور که گفتیم، تمام این بازیها در بازار ایران نیز یافته میشوند.
(توضیح و معرفی هر بازی به زودی به این یادداشت اضافه میشود.)
1. بازیهای ایرانی
- بازی کارزار
بر مبنای شاهنامهی فردوسی
- بازیهای «میز بازی ایرانی» کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان:
این بازیها تا به امروز به مرحلهی تولید و پخش رسیدهاند:
- طوطی و بقال (بازی بر مبنای داستان طوطی و بقال مثنوی مولوی)
- سیمرغ (بر مبنای داستان سیمرغ)
- هفت گنبد (بر مبنای هفت پیکر نظامی گنجوی)
(ادامه دارد…)
2. بازیهای غیر ایرانی
- بازی ته جدولی ها
- بازی های شرلوک هولمزی
(منظور بازیهای کارتی یا پروندهای است که بر مبنای داستانهای شرلوک هولمز خلق شدهاند.)
- پروندهی معمایی آلیس در سرزمین عجایب
- اونو با تمِ هری پاتر
بازی و یادگیری: دو راه برای آوردن بازیها به کلاس درس
نگرانی دربارهی درگیری کودکان با بازیهای آنلاین در سالهای اخیر بسیار شایع شده است.. والدین نگران این هستند که بازی آنلاین مانع انجام تکالیف درسی بشوند و روی روحیهی فرزندشان تأثیر بگذارد. معلمان هم چندان دل خوشی از این موضوع ندارند.
اما اوضاع در حال تغییر است. در دورهی کرونا، برخی از کارشناسان زمانی را که بچهها برای معاشرت با دوستانشان در حین بازی آنلاین میگذراندند کلیدی و نجاتبخش میدانستند. برخی دیگر از کارشناسان معتقدند بازیهای ویدیویی واقعاً میتوانند یادگیری از راه دور را در بچهها تقویت کنند. علاوه بر این، بازیهای غیردیجیتال نیز دوباره دارند اوج میگیرند. حتی قبل از شیوع ویروس کرونا، محبوبیت بازیهای رومیزی در حال افزایش بود. در طی دوران قرنطینه، این بازیها بیش از پیش رشد کردند و به یک عنصر اصلی در بسیاری از خانهها تبدیل شدند
بخشی از کار ما به عنوان مربی این است که از علایق کودکان برای مشارکت دادن آنها در یادگیری استفاده کنیم. خب، بچهها عاشق بازی هستند. حتی اگر پیش از این به شکل جدی به بازی به عنوان راهی برای آموزش فکر نکرده بودید، حالا زمانش رسیده تا وارد دنیای بازی و یادگیری شوید. بیایید از دو مفهوم کلیدی و تمایز آنها شروع کنیم: بازیوارسازی (گیمیفیکیشن) و یادگیری مبتنی بر بازی.
بازیوارسازی یا گیمیفیکیشن (Gamification) چیست؟
بازیوارسازی یعنی به فعالیتهای مختلف (که خودشان «بازی» نیستند)، عناصر و مکانیکهایی را اضافه کنیم که معمولاً در بازیها وجود دارند: از سیستمهای پاداش و اهدای نشانهای مختلف گرفته، تا تابلوی امتیازات و تعریف کردن مأموریت برای افراد. (البته، مکانیکهای بازی بسیار گستردهتر از این چند مورد کلیشهای هستند. در مقالات بعدی، مفصلتر دربارهی انواعی از بازیوارسازی مینویسیم که انگیزههای درونی و شیوههای یادگیری جمعی را در افراد هدف میگیرند.)
اگر بازیوارسازی را به کلاس درس ببرید، شما همچنان محتوای درسی خود را، به سیاق همیشگی، آموزش میدهید. با این حال، ساختارها، تمرینات و مشوقهایی که به کار میبرید از جنس بازی میشوند. این کار میتواند در سطح بسیار خفیف (مثلاً در حد یک تابلوی امتیازات) یا در سطحی گستردهتر انجام شود. مثلاً، میتوانید دنیایی را خلق کنید که در آن هر یک از دانشآموزان شخصیتی دارند و با انجام تمارین (مأموریتهای قهرمانانه!)، در این جهان پیشرفت میکنند و به پیش میروند.
معمولاً سیستم پاداش بخش جدیدی است که به کلاس سنتی اضافه میشود، در حالی که خود فعالیتهای آموزشی لزوماً تغییری نمیکنند. مثلاً، دانشآموزان ممکن است هنوز نیاز داشته باشند که کتاب درسی را بخوانند، تحقیق کنند و مقاله بنویسند. یا مثلاً، پرسشهای تاریخی که دانشآموزان در بازی کوییز آو کینگز Quiz of Kings پاسخ میدهند احتمالاً فرقی با پرسشهای تاریخی کتاب درسی ندارد. با این حال، این بازی به به خاطر مکانیکهای پاداش، زمانبندی و…، برای کودکان جذابتر و سرگرمکنندهتر از پلیکپی تاریخی است.
مزایای بازیوارسازی:
- تجربههای بازیوارسازی، اگر به خوبی طراحی و اجرا شوند، میتوانند انگیزههای بیرونی (تشویق و پاداش) و حتی درونی (لذت و رضایت) را تقویت کنند. (در پستهای آینده دربارهی تقویت انگیزهی درونی با بازیوارسازی بیشتر خواهید خواند)
- بازیوارسازی میتواند خلاقیت خود معلم را نیز به روشهای جدیدی درگیر کند و او را به کشف رویکردهای جدید آموزشی و تصور راههایی کاملاً جدید برای جذب دانشآموزان ترغیب کند.
- در مقایسه با رویکرد دومی که معرفی میکنیم، در بازیوارسازی، کنترل و مدیریت جریان تجربه بیشتر به دست شماست.
چالش های بازیوارسازی:
- طراحی و آماده سازی سیستم بازیوارسازی و سیستمهای مأموریت و پاداش به زمان نیاز دارد.
- بازیوارسازی مستلزم تغییر در ساختار کلاس و نحوهی پیشبردن دانشآموزان در مسیر یادگیری است. بنابراین، ممکن است مجبور شوید که چیزهای خاصی را که برایتان مهم است کنار بگذارید و آنها را با موارد جدید جایگزین کنید.
یادگیری مبتنی بر بازی چیست؟
مفهوم دیگری که به سراغش میرویم یادگیری مبتنی بر بازی است. در یادگیری مبتنی بر بازی، از بازیهای موجود (اغلب بازیهای رومیزی یا ویدیویی) برای آموزش محتوا به شیوهای جذاب استفاده میشود. دانشآموز در فضایی که معلم (یا توسعهدهندگان بازی) برای یادگیری تدارک دیدهاند، جنبههایی از بازیها را تجربه میکند. نمونهی سادهای از این کار، استفاده از بازی Set برای تمرین اشکال، رنگها و شمارش است. در نمونههای پیچیدهتر، معلم ممکن است از یک بازی ویدیویی پیچیده مثل Bury Me My Love استفاده کند که از طریق دیالوگ و سیر داستانی، دانشآموزان را با براعت استهلال و سایر مفاهیم ادبی آشنا میکند.
در یادگیری مبتنی بر بازی، شما از محتوای غنی بازیهای موجود استفاده میکنید تا دانشآموزان را با یک تجربهی متفاوت یادگیری جذب کنید. در این رویکرد، بازی تا حدی جایگزین روشهای «سنتی» انتقال محتوا و یادگیری، مانند کتاب درسی یا کتابهای کار میشود. مثال دیگری از یادگیری مبتنی بر بازی، استفاده از بازی موزچین و موزچه (Bananagrams) برای تمرین کلمهسازی با حروف الفبا، بازی زبانبسته (Taboo) برای گسترش دایره واژگان و یا استفاده از بازی ماینکرفت Minecraft برای آموزش نگارش است. در این موارد، شما به جای اینکه دقیقاً همان برنامهی آموزشی پیشین را بازسازی کنید، تجربهی جدیدی را از دل بازی و با هدف یادگیری طراحی میکنید.
مزایای یادگیری مبتنی بر بازی:
- اگر تازه میخواهید شروع کنید به استفاده از بازیها در کلاس درس، رویکرد یادگیری مبتنی بر بازی کمریسکتر و کمزحمتتر است. لازم نیست ساختار کلاس خود را از اول طراحی کنید. یک جلسه که در آن بازی میکنید، چیزی است که به سادگی میتواند در دل برنامهریزی آموزشی شما بگنجد. حتی اگر تجربهی شما ناموفق بود، خیلی ساده میتوانید در جلسات بعدی به ادامهی رویکردها و برنامههای قبلی خود بپردازید.
- یادگیری مبتنی بر بازی لزوماً پرهزینه نیست. حتی لازم نیست همهی بازیها را تهیه کنید. خیلی اوقات میتوانید با دیدن ویدیوی معرفی یک بازی، خودتان آن را در خانه تولید کنید. علاوه بر این، میتوانید از بازیهای ارزان پرینتی استفاده کنید. (کافیست روی لینک کلیک کنید!)
- تنوع بازیهای موجود رومیزی، کارتی و ویدیویی خیلی بالاست و با کمی جستجو میتوانید بازی مناسب با اهداف یادگیری کلاس خود را پیدا کنید.
چالش های یادگیری مبتنی بر بازی:
- اگر مسیر تجربهی یادگیری به خوبی طراحی نشود، دانش آموزان ممکن است به جای درگیر شدن در مسیر اهداف یادگیری، با جنبههای دیگری از بازی درگیر شوند و مسیر اهداف یادگیری را از دست بدهند. داربستزنی و گفتگوی جمعی یا گفتگوی سقراطی دربارهی بازی میتواند به حفظ دانشآموزان در مسیر اهداف تعیینشدهی یادگیری کمک کند.
ترجمه (همراه با تغییر و تعدیل) از مقالهی Two Ways to Bring Games Into Your Classroom
نوشتهی هیوبرت هَم
31 مارس 2021
پرورش مهارتهای زبانی با ماینکرافت Minecraft
اینروزها هرکس که با نوجوانان در ارتباط باشد، به احتمال زیاد نام بازی ماینکرافت Minecraft را از آنها شنیده است. ماینکرافت بازی محبوب آنلاینی است که بیشتر از 100 میلیون کاربر در سرتاسر دنیا دارد و خیلی از نوجوانها را شیفتهی خود کرده. اما چطور میتوان از محبوبیت این بازی برای پرورش مهارتهای زبانی در نوجوانان استفاده کرد؟
در این یادداشت، اول ماینکرافت را معرفی میکنیم و به فوایدی که میتواند برای آموزش داشته باشد اشاره میکنیم. بعد، چند راه به شما معرفی میکنیم تا با استفاده از ماینکرافت، به پرورش مهارتهای زبانی فرزندتان کمک کنید.
اگر به ترکیب بازی و آموزش علاقمندید، پیشنهاد میکنیم به این مجموعهی همدرس سر بزنید: پرینت بگیر، بازی کن، یاد بگیر
ماینکرافت چیست؟
خیلی ساده بگوییم، ماینکرافت بازیای است که در آن میتوان بلوک چید و برداشت!
در دنیای بازی ماینکرافت عناصر مختلفی همچون خاک، سنگ، آب، تنهی درخت و انواع سنگهای معدنی وجود دارد. بیشتر این عناصر، به شکل بلوکهای مکعبی نمایش داده میشوند. بازیکنها این عناصر را جمعآوری میکنند و با استفاده از آنها، سازههای مختلفی میسازند. ماینکرافت امکانات بینهایتی برای خلق کردن فراهم میآورد.
با شروع بازی، بازیکنها باید خیلی سریع، تنهایی یا با کمک دوستانشان، سرپناهی برای خودشان بسازند. هر روز در فضای ماینکرافت، بیست دقیقه طول میکشد. با تمام شدن روز، جانوران وحشی بیرون میریزند و بازیکنها باید به پناهگاههایشان بروند. بعد، دوباره روز از نو شروع میشود و نوبت جستوجو برای منابع و ساختوساز میرسد.
یکی از قابلیتهای جالب ماینکرافت، قابلیت اضافه کردن افزونههای جدید به بازی است. به این افزونهها ماد mod میگویند. برای مثال، اخیراً ماد جدیدی به اسم ماینکرافت اجوکیشن MinecraftEdu طراحی شده که امکان استفاده از ماینکرافت در کلاس درس و برای آموزش را فراهم میآورد.
در یادداشت فعلی، به نسخهی اصلی ماینکرافت میپردازیم؛ ولی در یادداشتهای بعدی حتماً به سراغ ماینکرافت اجوکیشن هم خواهیم رفت.
ماینکرافت در آموزش به چه دردی میخورد؟
- ماینکرافت برای نوجوانان فرصتی فراهم میآورند تا آزاده خلق کنند، تخیلشان را به کار ببندند و بدون محدودیتهای جهان واقعی، به تخیلهایشان رنگ واقعیت بدهند.
- مهارت حل مسئله در بطن بازی ماینکارفت وجود دارد. نوجوانان در جهان ماینکرافت میتوانند تفکر انتقادی و خلاق سطح بالا را تجربه کنند.
- ماینکرافت ذاتاً بازیای اجتماعی است. افراد میتوانند از یکدیگر برای غلبه بر چالشهای بازی کمک بگیرند. نوجوانان در جهان ماینکرافت میتوانند به بهترین شکل یادگیری جمعی را تجربه کنند.
ماینکرافت و پرورش مهارتهای زبانی
در اینجا سه پیشنهاد برای استفاده از ماینکرافت برای پرورش مهارتهای زبانی را خواهید خواند:
داستاننویسی با ماینکرافت
از ماینکرافت میتوان برای آموزش داستاننویسی استفاده کرد. عناصر مختلف داستان مثل شخصیت، مکان، گره داستانی و… را میتوان توی ماینکرافت به بچهها یاد داد و از آنها خواست بر مبنای شخصیتهای ماینکرافتی خود، داستانی بگویند یا بنویسند. همچنین، میتوان از آنها خواست داستانی برای توضیح جهانی که خلق کردهاند بنویسند؛ یا بنویسند که شخصیتشان پیش از این کجا بوده و چه کار میکرده. بچهها میتوانند داستانی را که نوشتهاند با اسکرینشاتهایی از صحنهی بازیهایشان ترکیب کنند و یک داستان تصویری جالب بسازند.
این فعالیتها، به پرورش مهارت نوشتن در نوجوانان کمک میکنند.
درک مطلب با ماینکرافت
یکی از راههای جالب برای سنجش میزان درک مطلب در نوجوانان این است که از آنها بخواهیم آنچه فهمیدهاند را تصویرسازی کنند. بچهها میتوانند صحنهای از کتابی که خواندهاند را در ماینکرافت خلق کنند. همچنین، میتوانیم از آنها بخواهیم پیشبینی خود دربارۀ اتفاقات بعدی داستان را در ماینکرافت به تصویر بکشند.
این فعالیتها، به پرورش مهارت خواندن در نوجوانان کمک میکنند.
کلمهسازی با ماینکرافت
میتوان از نوجوانان ساخت اتاقی برای کلمهسازی در ماینکرافت بسازند. از این اتاق میتوان برای آموزش انواع راههای کلمهسازی استفاده کرد. برای مثال، بچهها در کتاب فارسی پنجم با انواع پسوندهای مشتقساز آشنا میشوند. میتوان از آنها خواست توی اتاق کلمهسازی خود، پنج تا کلمهی مشتق را تصویرسازی کنند.
برای اضافه کردن همکاری و مشارکت به این تجربه، میتوان از بچهها خواست به اتاقهای کلمهسازی یکدیگر بروند و کلمات خلقشده را کشف کنند.
این فعالیتها، به پرورش مهارت نوشتن و خواندن در نوجوانان کمک میکنند.
ماینکرافت پتانسیل زیادی برای آموزش دارد. به خصوص با توجه به محبوبیت این بازی نزد نوجوانان، بهتر است از امکاناتی که برای آموزش و پرورش مهارتهای زبانی در اختیارمان قرار میدهد خوب استفاده کنیم.
ما در اینستاگرام همدرس، پیشنهادهای دیگری نیز برای پرورش مهارتهای زبانی با ماینکرافت ارائه دادهایم. علاوه بر این، فراموش نکنید که اگر به ترکیب بازی و آموزش علاقمندید، به این مجموعهی همدرس سر بزنید: پرینت بگیر، بازی کن، یاد بگیر
تمرین الفبا با بازیهای بگرد و پیدا کن
معمولا ًوالدین کودکانی که تازه باسواد شدهاند، به دنبال هر فرصتی هستند تا فرزندانشان الفبا را تمرین کنند. در عین حال، خیلی وقتها بچهها دوست ندارند خودشان را با پلیکپیها و کتابهای کمکدرسی درگیر کنند. در اینجا یک بازی الفبایی را معرفی میکنیم که به شکلهای مختلف میتوان آن را با بچههای کلاس اولی اجرا کرد تا در کنار تمرین الفبا، لذت بازی را نیز بچشند.
اگر به موضوع آموزش الفبا با روشهای خلاق علاقمندید، پیشنهاد میکنیم به یادداشت «روش لوباخ» در وبلاگ همدرس نیز سری بزنید.
اگر به دنبال بازیهای قابل پرینت برای تمرین الفبا هستید، به موزچه و فایل قابل پرینت بگرد و پیدا کن نیز سری بزنید.
بگرد و پیدا کن
بازی بگرد و پیدا کن آنقدر ساده است که هیچ نیازی به معرفی ندارد! در واقع، کل قانون بازی در اسم آن آمده: افراد باید دنبال چیزهایی بگردند و هرچه زودتر، آنها را پیدا کنند.
مکانیسم بگرد و پیدا کن به گونهای است که میتوان دهها بازی مختلف را بر مبنای آن طراحی کرد. در اینجا، صرفاً سه پیشنهاد از جنس بازی الفبایی به شما ارائه میدهیم؛ اما شما میتوان بازی بگرد و پیدا کن خودتان را نیز طراحی کنید.
بگرد و پیدا کن شمارۀ 1: دنیای تصاویر
دنیای امروز، دنیای تصاویر است. از گوشی موبایل، تا تلویزیون، تا بیلبوردها، بچهها همهجا با تصاویر مواجه میشوند. دفعهی بعد که تصویری را دیدید، این بازی الفبایی را انجام بدهید: فرزندتان را به یک چالش بگرد و پیدا کن دعوت کنید؛ مثلاً از او بخواهید در آن تصویر، چیزی را پیدا کند که با صدای «د» شروع شده باشد.
- پیشنهاد طلایی: با فرزندتان به موزه یا گالری هنری بروید و با او بگرد و پیدا کن بازی کنید!
- اگر به بگرد و پیدا کن با طعم هنر و نقاشی علاقمندید، پیشنهاد میکنیم به کتاب الفبا در هنر از نشر نظر هم نگاهی بیندازید.
- ما هم برای شما دو برگهی رایگان بگرد و پیدا کن تهیه کردهایم که میتوانید آنها را از این صفحه دانلود کنید، پرینت بگیرید و در اختیار فرزندتان قرار بدهید.
بگرد و پیدا کن شمارۀ 2: آدمها
این فعالیت به درد دورهمیها و جمعهای شلوغ میخورد. از فرزندتان بخواهید از بین آدمهای حاضر، کسی را پیدا کند که اسمش با صدای خاصی شروع شده باشد؛ مثلاً صدای «آ».
در مرحلهی بعدی، میتوانید از او بخواهید یک جمله دربارهی آن فرد بگوید که کلمهی اول جملهاش، با همان حرف شروع شده باشد.
بگرد و پیدا کن شمارۀ 3: خیابانگردی
برای بعضی از بچهها، نشستن در ماشین حسابی خستهکننده است. این بار که قرار بود مدتی طولانی توی ماشین باشید، یک بازی الفبایی بگرد و پیدا کن دستهجمعی با موضوع تابلوهای خیابانی راه بیندازید. تابلوهای کوچهها، خیابانها، علائم راهنمایی و رانندگی و حتی بیلبوردها میتوانند توی این بازی استفاده شوند. این بازی برای تقویت سرعت خواندن در بچهها نیز توصیه میشود.
سه راه برای استفاده از ایدهدانهای همدرس
اگر از من بپرسید، میگویم که سختترین قسمت هر کار، شروعِ آن است. در این سالها متوجه شدهام خیلی از دانشآموزهایم با من همنظرند. کافی است نوبت نگارش برسد تا همان اول کار، صدای همه در بیاید که «آخه چی بنویسیم!» وقت انجام کارهای گروهی هم معمولاً کمی طول میکشد تا موتورِ همهی اعضای گروه به راه بیفتد. ایدهدان همدرس در ذهن من، چیزی شبیه به جرقهی اول کار است: موتوری که بچهها را در مسیر گفتگو و همچنین نوشتن خلاق به راه میاندازد.
در این یادداشت، سه راهکار برای استفاده از ایدهدان همدرس برای پرورش مهارتهای زبانی را معرفی کردهام. در معرفی، ایدهدان مخلوط همدرس را مبنا قرار دادهام و برای هر راهکار، نوشتهام که کدام دسته از نوارهای ایدهدان مخلوط بیشتر از همه برای آن راهکار به درد میخورند. فایل قابل پرینت ایدهدان مخلوط را میتوانید از اینجا تهیه کنید.
ایدهدان: یخشکنی برای گفتوگو
مهارتهای زبانی اصلی: گفتن، شنیدن
نوارهای پیشنهادی ایدهدان: نوارهای تصور کن، نوارهای به نظرت
آخرین باری را که با فامیل یا دوستان نه چندان نزدیکتان دور هم جمع شدید یادتان هست؟ احتمالاً لحظاتی بوده که همگی ساکت شدهاید چون دیگر موضوعی برای صحبت کردن نداشتهاید. ایدهدانها بهترین ابزار برای شکستن این سکوتهای کلافهکننده هستند. یکی از نوارهای تصور کن یا به نظرت را از ایدهدان بیرون بکشید تا جرقهی بحثی جدید فضای دورهمی را گرم کند! به خصوص وقتی جمع شامل افراد با گروههای سنّی متنوع باشد، ایدهدان میتواند فرصتی عالی برای گفتوگو و درگیر شدن همهی افراد را فراهم بیاورد.
اگر به دنبال ایدههای یخشکن برای کلاس فارسی و نگارش هستید، به این پست هم سری بزنید.
ایدهدان: کپسول زمان
مهارتهای زبانی اصلی: نوشتن
نوارهای پیشنهادی ایدهدان: نوارهای به نظرت، نوارهای تصور کن، نوارهای یک لیست، نوارهای نامه بنویس
برای این پروژه لازم است دقیقاً 52 نوار در ایدهدان خود داشته باشید.
یک دفتر جدید بردارید و نام آن را بگذارید «کپسول زمان». هر هفته، یک نوار جدید از ایدهدان بیرون بکشید. نوار را بالای آن صفحه از دفتر بچسبانید و تاریخ بزنید. بعد، دربارهی نواری که بیرون کشیدهاید یک صفحه بنویسید. مهم نیست «عالی» بنویسید! فقط لازم است هرچه که توی ذهنتان میآید را ثبت کنید. بعد از اینکه یادداشتتان را نوشتید، صفحهی بعدی دفتر را خالی بگذارید. بعداً به سراغ این صفحههای خالی خواهید رفت!
بعد از یک سال که نوارهای ایدهدان به پایان رسیدند، دفتر را از اول باز کنید. نوار ایدهدان صفحهی اول را بخوانید و بدون خواندن یادداشت قبلیتان، در صفحهی خالی روبهرویی هرچه به فکرتان میرسد بنویسید. بعد از اینکه نوشتننان تمام شد، میتوانید به صفحهی قبلی برگردید و ببینید یک سال قبل، چه ایدههایی توی ذهنتان بوده. درست مثل یک کپسول زمان!
این فعالیت هم به درد پرورش مهارت نوشتن میخورد و هم تمرینی عالی برای خودشناسی است. میتوانید در بازههای یک، پنج و ده ساله، دوباره به سراغ دفترچه بروید و یادداشتهای جدیدی به آن اضافه کنید.
ایدهدان: انشا + بازی
مهارتهای زبانی اصلی: نوشتن، گفتن
نوارهای پیشنهادی ایدهدان: نوارهای ادامه بده
همهی ما آدمها به بازی کردن علاقمندیم. به خاطر همین است که در سالهای اخیر، استفاده از عناصر بازی در حوزههای مختلفی از جمله آموزش، تبلیغات و کسبوکار حسابی پرطرفدار شده. از ایدهدان نیز میتوان به صورتی بازیوار استفاده کرد تا بچهها لذت بیشتری از نوشتن ببرند. امکانهای بینهایتی برای بازیوار کردن ایدهدان وجود دارد که در اینجا تنها یکی از آنها را معرفی میکنیم:
از قبل، یک قطعه موسیقی بیکلام سی ثانیهای انتخاب کنید. نوارهای ادامه بده را توی ایدهدان بریزید و از همهی افراد بخواهید با چشمهای بسته، یکی را انتخاب کنند و از شیشه بیرون بکشند. بعد، به آنها بگویید سی ثانیه، یعنی تا انتهای موسیقی، فرصت دارند تا جملهی روی نوارشان را ادامه بدهند. توضیح دهید که لازم نیست داستان را کامل کنند. بعد از سی ثانیه، هر کس نوار ایدهدان خود و متنی که نوشته را به نفر کناری میدهد و داستاننویسی جمعی ادامه پیدا میکند. در دفعات نخستی که این بازی را اجرا میکنید، این روند را حداقل تا 5 دقیقه، یعنی 10 دور سی ثانیهای، ادامه دهید تا بچهها به بازههای طولانیتر نگارش عادت کنند. کمکم میتوانید بازهی انجام بازی را طولانیتر و طولانیتر کنید. نهایتاً، نوشتههای دستهجمعی بچهها را دور هم بخوانید. از آنها بپرسید نسبت به بخشهایی که خودشان نوشتهاند چه احساسی دارند؟ نسبت به بخشهایی که دیگران نوشتهاند چطور؟ آیا روند داستانها با چیزی که در ذهن داشتهاند مطابقت داشته؟
اگر به ترکیب بازی و آموزش علاقه دارید، به محصولات پرینت بگیر، بازی کن، یاد بگیر همدرس هم حتماً سر بزنید.
پیشنهاد میکنیم به اینستاگرام همدرس نیز سر بزنید و از محتوای متنوعی که بر روی آن قرار میدهیم بازدید کنید.